Formy pomocy

Świadczenia pomocy społecznej przyznawane są w drodze decyzji administracyjnej do wydania, której podstawę stanowi rodzinny wywiad środowiskowy wraz z dokumentacją w zakresie sytuacji materialnej, zawodowej, zdrowotnej, rodzinno – bytowej osoby/rodziny ubiegającej się o przyznanie pomocy.

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje jeżeli dochód osoby/rodziny jest niższy lub równy kryterium dochodowemu :

• dla osób prowadzących jednoosobowe gospodarstwo domowe – 701 zł;
• dla rodzin – 528 zł na osobę w rodzinie;

przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej tj. ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo- wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, braku umiejętności w przystosowaniu się do życia młodzieży opuszczającej całodobowe placówki opiekuńczo- wychowawcze, trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy, trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizmu lub narkomanii, zdarzenia losowego lub sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Dochód rodziny określony został w art. 6 pkt. 4 ustawy o pomocy społecznej jako –„suma miesięcznych dochodów rodziny „Ubiegając się o pomoc osoba/rodzina zobowiązana jest udokumentować sumę dochodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, a w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym został wniosek złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, pomniejszone o: miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach, kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Kryteria dochodowe podlegają weryfikacji co trzy lata.

Wymagane dokumenty

Osoby i rodziny ubiegające się o pomoc z Ośrodka Pomocy Społecznej są zobowiązane do udokumentowania swojej sytuacji bytowej. Wiąże się to z koniecznością dostarczenia przez osoby ubiegające się o pomoc zaświadczeń i oświadczeń itp. Szczegółowych informacji w każdym indywidualnym przypadku udziela właściwy pracownik socjalny w trakcie zgłaszania się o pomoc lub w trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego. Wywiad środowiskowy, dokumenty wymagane przy przyznaniu pomocy społecznej i decyzje administracyjne, na podstawie których następuje realizacja zaplanowanych świadczeń, a także inne pisma przychodzące i wychodzące z Ośrodka, dotyczące danej osoby (rodziny), przechowuje Ośrodek i stanowią one dokumentację klienta od początku jego korzystania z pomocy społecznej.

1. Osoba zatrudniona – zaświadczenia z zakładu pracy o osiąganych dochodach netto (po odjęciu podatku i składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne) z miesiąca poprzedzającego datę złożenia wniosku.
2. Osoba bezrobotna zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy – zaświadczenie z wpisem potwierdzającym ostatnią wizytę w PUP oraz decyzję urzędu pracy lub zaświadczenie o zaliczeniu do bezrobotnych z prawem ( wraz z podaną wysokością zasiłku) lub bez prawa do zasiłku,
3. Osoba niepełnosprawna – odcinek z renty z poprzedniego miesiąca oraz dodatkowo jeden z wymienionych dokumentów do wglądu:

• orzeczenie Komisji do spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia,
• orzeczenie Powiatowego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności,
• orzeczenie Lekarza Orzecznika z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
• Emeryt – odcinek z emerytury z poprzedniego miesiąca.
• Uczeń szkoły średniej lub student – zaświadczenie potwierdzające status ucznia (studenta) z zaświadczeniem wysokości ewentualnie pobieranego stypendium socjalnego lub naukowego lub zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia z praktyk.

Dochody muszą być potwierdzone zaświadczeniem (zaświadczenie z zakładu pracy lub odcinek z renty albo emerytury) lub oświadczeniem złożonym pod odpowiedzialnością karną z art. 233 k.k.

Obowiązki osób i rodzin ubiegających się o pomoc społeczną

Osoby lub rodziny, korzystające z pomocy społecznej, zobowiązane są do współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej. Nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną, marnotrawstwo własnych zasobów materialnych, a także ich nieracjonalne wykorzystywanie mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczeń materialnych z pomocy społecznej. Również nie wywiązywanie się z uzgodnień zawartych w kontrakcie może spowodować wstrzymanie świadczeń lub odmowę ich przyznania.
Osoby i rodziny, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, są zobowiązane poinformować o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń. Świadome wprowadzanie w błąd pracownika socjalnego może spowodować zmianę decyzji na niekorzyść strony oraz naliczenie nienależnie pobranych świadczeń. Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi, niezależnie od dochodu.

Kiedy zasiłek nie zostanie przyznany ?

1. Jeżeli dochód osoby starającej się o pomoc jest wyższy od wynikającego z ustawy o pomocy społecznej (tzw. „kryterium dochodowe”) i nie zachodzą szczególne okoliczności do przyznania pomocy,
2. Jeśli standard życia przewyższa zdeklarowane dochody,
3. Jeśli nie zostaną złożone wszystkie dokumenty potwierdzające osiągane dochody i stan zdrowia,
4. Jeśli ubiegający się o pomoc nie współpracują z pracownikiem socjalnym w zakresie wykorzystania własnych możliwości i uprawnień,
5. Jeśli pracownik socjalny stwierdzi np. marnotrawstwo pieniędzy, uchylanie się od pracy.

Wywiad środowiskowy

Podstawą udzielenia pomocy jest wywiad środowiskowy sporządzony w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o pomoc, a w sprawach niecierpiących zwłoki, w miejscu pobytu osoby ubiegającej się. Brak zgody na przeprowadzenie wywiadu jest równoznaczny z rezygnacją z pomocy społecznej. Celem wywiadu środowiskowego jest rozeznanie sytuacji bytowej, rodzinnej, zdrowotnej i mieszkaniowej osoby (rodziny) ubiegającej się o pomoc. Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są zobowiązane do współudziału w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy w ciągu 14 dni roboczych od daty wszczęcia postępowania, a w sprawach pilnych w terminie 2 dni. Strona występująca o pomoc powinna zgromadzić dokumenty stanowiące podstawę ustalenia jej danych personalnych, stanu zdrowia, sytuacji rodzinnej i materialnej. W trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego, w porozumieniu z klientem ustalany jest plan pomocy. Ustalenia zostają zawarte w kontrakcie socjalnym, jeżeli odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej.

Ponadto konieczne jest rozeznanie sytuacji materialno – bytowej u najbliższej rodziny zamieszkującej oddzielanie (małżonek, zstępni, wstępni) pod kątem możliwości udzielenia pomocy osobie ubiegającej się o świadczenia – co wynika z art. 103 ustawy o pomocy społecznej.

Kontrakt socjalny

Kontrakt socjalny to pisemna umowa zawarta z osobą ubiegającą się o pomoc, określająca uprawnienia i zobowiązania stron umowy (osoby zwracające się o pomoc, pracownika socjalnego). Zawarcie kontraktu socjalnego ma na celu określenie sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny, która znalazła się w trudnej sytuacji życiowej, z uwzględnieniem możliwości wykorzystania zasobów środowiska lokalnego. Kontrakt zawiera diagnozę sytuacji życiowej osoby lub rodziny oraz opis działań koniecznych do podjęcia przez nią, a także formę, zakres i czas udzielonej pracy przez ośrodek pomocy społecznej. W kontrakcie odnotowuje się również wszystkie uwagi, dotyczące realizacji kontraktu. Okres, na jaki zawierany jest kontrakt dostosowywany jest z jednej strony do sytuacji życiowej, w jakiej znajduje się osoba zawierająca kontrakt, a z drugiej – do form wsparcia, zaproponowanych przez Ośrodek. Klient otrzymuje jeden egzemplarz kontraktu.

Odwołanie się od decyzji

Decyzję o przyznaniu pomocy podejmuje i podpisuje dyrektor lub zastępca dyrektora Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Solcu Kujawskim. Odwołanie składa się w terminie 14 dni od daty odbioru decyzji, do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bydgoszczy za pośrednictwem Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej.

POMOC MATERIALNA

Podstawowymi formami pomocy materialnej w ramach działań ośrodków pomocy są:

Zasiłek stały – przysługuje osobie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe

• kryterium dochodowego – 701 zł – w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego;
• kryterium dochodowe – 528 zł na osobą w przypadku rodzin;

Wysokość zasiłku stanowi różnicę pomiędzy kryterium dochodowym a dochodem własnym. Maksymalna wysokość zasiłku to kwota 645 zł, zaś najniższa to 30 zł.

Zasiłek okresowy – przysługujący w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwości utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego, jeżeli dochód osoby/ rodziny jest niższy niż:

• kryterium dochodowe osoby samotnej – 701 zł;
• kryterium dochodowe rodziny- 528 zł x liczba osób w rodzinie;

Kwotę zasiłku okresowego ustala się do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby/rodziny a dochodem tej osoby lub rodziny przy czym kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50% tej różnicy. Minimalna kwota jaka może być przyznana osobie/rodzinie to 20 zł.

Zasiłek celowy – który może być przyznany na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany:

Specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi.
Osoba samotna i osoba w rodzinie może ubiegać się o pomoc w formie zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności w ramach wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023”, jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 150% kryterium dochodowego:
– dochód osoby samotnie gospodarującej tj. kwota 1051,50 zł,
– dochód na osobę w rodzinie tj. kwota 792 zł.

Okres na jaki przyznawany jest zasiłek ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy i możliwości finansowych.

POMOC NIEPIENIĘŻNA

Pomoc niepieniężna udzielana jest na podstawie decyzji administracyjnej lub pisemnego skierowania pracownika socjalnego.

W ramach tej pomocy oferowana jest pomoc- m.in.: posiłek, schronienie, interwencja kryzysowa, praca socjalna.

Dożywianie

Podstawowymi kryteriami uprawiającymi do posiłku dla osób niepełnosprawnych i w podeszłym wieku oraz dzieci i młodzieży jest kryterium dochodowe.
Nieodpłatnie pomoc w formie posiłku przysługuje osobie i osobom w rodzinie, jeżeli dochód nie przekracza 150% kryterium dochodowego dla:
– osoby samotnie gospodarującej tj. kwota 1051,50 zł,
– osoby w rodzinie tj. kwota 792 zł.

Dożywianie dzieci i młodzieży może być realizowane w formie zakupu posiłku np. w przedszkolu, szkole.

Dożywianie osób starszych, niepełnosprawnych, długotrwale chorych odbywa się w gastronomii „U Justyny” w Solcu Kujawskim przy ul. Plac Jana Pawła II od poniedziałku do piątku w godz. 12-15.

Okres na jaki przyznawany jest posiłek ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy i możliwości finansowych.

PAMIĘTAJ!

Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są zobowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej, aktywnym poszukiwaniu pracy, uczestniczeniu np. w warsztatach, treningach zwiększających umiejętności zawodowe, programach skierowanych do osób uzależnionych. Nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną, marnotrawienie przyznanych świadczeń albo ich niszczenie jest podstawą do ograniczenia lub odmowy przyznania pomocy albo zaoferowania wsparcia w formie niepieniężnej. Musisz też informować MGOPS o każdej zmianie swojej sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczenia.

---

---

PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SPRAWACH POMOCY SPOŁECZNEJ
W MIEJSKO – GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W SOLCU KUJAWSKIM

1. Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:

• osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. Nr 128, poz. 1175, z późn. zmianami), zgody na pobyt tolerowany lub w związku z uzyskaniem w Rzeczpospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej;
• obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

­2. Procedura związana z przyznaniem/odmową przyznania pomocy:

Świadczenia pomocy społecznej udzielane są:

• na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego, innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego;
• z urzędu (tzn. bez wniosku);

Postępowanie w sprawie świadczeń pomocy społecznej pracownik socjalny wszczyna na wniosek osoby zainteresowanej lub jej ustawowego przedstawiciela ustawowego lub innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej ustawowego przedstawiciela.
Wniosek o udzielenie pomocy może złożyć osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach, w stosunku do osób nie posiadających pełnej zdolności do czynności prawnych należy zasięgnąć opinii radcy prawnego.

Formy wniosku mogą być następujące:

• wniosek w piśmie skierowanym do OPS bezpośrednio lub przekazany wg właściwości;
• wniosek ustny, przyjęty do protokołu przyjęcia (załącznik nr 1) – w takim wypadku powinien być podpisany przez wnoszącego oraz pracownika, który go przyjął;
• wniosek za pośrednictwem telegrafu, dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej;wniosek innej osoby lub instytucji za zgodą osoby zainteresowanej.

Zgłoszenie telefoniczne należy traktować, jako przesłankę wszczęcia postępowania z urzędu. Dniem wszczęcia postępowania jest dzień przyjęcia wniosku przez pracownika lub data wpływu do OPS.W sytuacji, gdy klient wycofuje wniosek w całości, należy wydać decyzję umarzającą postępowanie.

Postępowanie pracownik socjalny może wszcząć z urzędu. W sytuacji, kiedy brak jest wniosku strony, a zachodzi konieczność udzielenia pomocy pracownik socjalny musi jednak uzyskać zgodę osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego na udzielenie pomocy w toku prowadzonego postępowania.

Podczas rozmowy pracownika socjalnego z klientem w dniu jego zgłoszenia się w OPS powinien wykonać czynności, które oprócz funkcji informacyjnej, formalnej, powinny służyć nawiązaniu kontaktu z klientem.

Pracownik powinien:

• ustalić, jakie są oczekiwania klienta dotyczące pomocy materialnej i niematerialnej – praca socjalna;
• stroną aktywną w określeniu oczekiwań, co do formy pomocy ma być klient, pracownik socjalny winien ułatwić mu sprecyzowanie jego oczekiwań;
• poinformować klienta o przysługujących mu świadczeniach, dostępnych formach pomocy oraz procedurze ich przyznawania;
• poinformować, że zadaniem klienta jest wykorzystanie własnych środków, możliwości i uprawnień (zadaniem pracownika socjalnego jest pomoc w ich wykorzystywaniu);
• poinformować klienta o przysługujących mu uprawnieniach do uzyskania pomocy poza Ośrodkiem;
• poinformować o konieczności przeprowadzenia wywiadów alimentacyjnych u członków rodziny zobowiązanych do alimentacji;
• przyjąć wniosek pisemny, jeśli podopieczny zgłosił się z takim wnioskiem, lub przyjąć wniosek ustny do protokołu przyjęcia;
• wstępnie rozpoznać sytuację;
• poinformować klienta, jakie dokumenty są konieczne dla uzyskania pomocy;
• ustalić termin wywiadu;

Wywiad środowiskowy u osoby (rodzinny) ubiegającej się o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej.

Na podstawie § 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego z dnia 25 stycznia 2011r. (Dz. U. Nr 27 poz.138) wywiad środowiskowy powinien być przeprowadzony w terminie 14 dni od daty powzięcia wiadomości o konieczności jego przeprowadzenia, a w terminie 2 dni w sprawach nie cierpiących zwłoki.

Wywiad środowiskowy przeprowadza pracownik socjalny. Przed przystąpieniem do czynności okazuje legitymację pracownika socjalnego. Wywiad środowiskowy przeprowadzany jest w miejscu zamieszkania lub miejscu pobytu klienta lub rodziny.

Sposób przeprowadzenia wywiadu powinien uwzględniać sytuację życiową oraz indywidualne cechy osoby ubiegającej się o świadczenie.

Dowody w postępowaniu:

Dowodem w postępowaniu jest wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem są dokumenty:

• dowód osobisty lub inny dokument stwierdzający tożsamość;
• skrócony odpis aktu urodzenia lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość;
• dokumentów określających status cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej;decyzji właściwego organu w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego;
• orzeczenia komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia wydanego przed dniem 1 września 1997r., orzeczenia lekarza orzecznika o niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenia komisji lekarskiej;
• orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;
• zaświadczenie albo oświadczenie pracodawcy o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierające informację  o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
• zaświadczenie albo oświadczenie o wysokości wynagrodzenia uzyskanego na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych), zawierające informację o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
• zaświadczenie albo oświadczenie pracodawcy o okresie zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, oraz o okresach nieskładkowych;
• dowód otrzymania renty lub emerytury, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
• zaświadczenie urzędu gminy albo oświadczenie o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych;
• zaświadczenie albo oświadczenie o kontynuowaniu nauki w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej;
• decyzja starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium, dodatku aktywizacyjnego albo zaświadczenie o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy;
• decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustaleniu kapitału początkowego;
• zaświadczenie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potwierdzające zobowiązanie do opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
• zaświadczenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zadeklarowanej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolnicza działalność gospodarczą;
• zaświadczenie albo oświadczenie, o którym mowa w art. 8 ust. 7 i 8 ustawy  o pomocy społecznej;
• zaświadczenie albo oświadczenie o uzyskaniu dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 11 i 12 ustawy; decyzja organów przyznających świadczenia pieniężne;
• oświadczenie o stanie majątkowym; wzór oświadczenia o stanie majątkowym określa załącznik nr 3 do rozporządzenia MPIPS w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego;
• oświadczenie, którego wzór stanowi załącznik nr 2;
• oświadczenie, którego wzór stanowi załącznik nr 3;
• zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, w przypadku ubiegania się o skierowanie do domu pomocy społecznej, którego wzór stanowi załącznik nr 4;
• zaświadczenie lekarza psychiatry, w przypadku ubiegania się o skierowanie do domu pomocy społecznej, którego wzór stanowi załącznik nr 5;
• zaświadczenie lekarskie celem przyznania usług opiekuńczych, którego wzór stanowi załącznik nr 6;
• zakres czynności świadczonych usług opiekuńczych, którego wzór stanowi załącznik nr 7;

Ponadto dowodem mogą być zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. Strona nie powinna mieć dostępu do notatek służbowych, zapisków anonimów i innych dokumentów, zawierających informacje niepotwierdzone podpisem osoby składającej oświadczenie. Pisma te nie są dowodem w rozumieniu art. 75 KPA i nie mogą stanowić samoistnych (samodzielnych) podstaw do dokonywania rozstrzygnięć w decyzjach o przyznaniu lub o odmowie przyznania pomocy społecznej.

Pracownik socjalny przy pierwszym wywiadzie bada sytuację majątkową strony przyjmując stosowne oświadczenie. Oświadczenie o stanie majątkowym powinno być również przyjmowane przy kolejnych wywiadach, jeśli zaistnieją okoliczności wskazujące na nieujawnione dochody strony.

W trakcie wywiadu środowiskowego ustala się sytuacje osobistą i majątkową osoby lub rodziny ubiegającej się o świadczenia pomocy społecznej i powody ubiegania się o te świadczenia (w miarę możliwości dokonuje się pełnego rozeznania wszystkich dziedzin funkcjonowania osoby lub rodziny wymienionych w wywiadzie, ze szczególnym uwzględnieniem przyczyn trudnej sytuacji życiowej).
Jeśli wywiad środowiskowy nie został przeprowadzony z przyczyn leżących po stronie klienta, to pracownik socjalny sporządza protokół o okolicznościach uniemożliwiających przeprowadzenie wywiadu np.:

• klient odmawia wpuszczenia pracownika socjalnego do zajmowanego lokalu,
• klient jest w stanie nietrzeźwym,
• klient jest nieobecny w wyznaczonym terminie.

Jeśli strona nie przedstawiła dokumentów stanowiących podstawę ustalenia jej danych personalnych, stanu zdrowia oraz sytuacji rodzinnej  i materialnej to:

• w przypadku, kiedy strona nie jest zdolna do samoobsługi lub jest niezaradna życiowo, pracownik socjalny powinien pomóc zgromadzić brakujące dokumenty. W wypadku nadmiernego utrudnienia w uzyskaniu potrzebnych dokumentów pracownik socjalny sporządza notatkę służbową, w której podaje brakujące dane oraz źródło, z którego pochodzą,
• w przypadku, gdy o przyznanie świadczenia ubiega się osoba, do której mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego i nie można, ze względu na jej stan zdrowia, uzyskać podczas wywiadu wymaganych informacji lub dokumentów, pracownik socjalny odnotowuje ten w kwestionariuszu wywiadu (§ 5 rozporządzenia MPS),
• jeśli klient nie był w stanie dostarczyć wymaganych dokumentów, pracownik socjalny wzywa na piśmie do ich uzupełnienia w terminie 7 dni z informacją, iż w przypadku niedostarczenia brakujących dokumentów wniosek zostanie rozpatrzony negatywnie.

Jeśli klient pomimo wezwania nie dostarczył wszystkich dokumentów niezbędnych do przyznania wnioskowanego świadczenia, pracownik socjalny wnioskuje o wydanie decyzji odmawiającej przyznania pomocy.

Przed przystąpieniem do przeprowadzania wywiadu, pracownik socjalny poucza osobę lub rodzinę o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Pracownik socjalny przeprowadzający wywiad obowiązany jest poinformować stronę, że udzielenie informacji niezgodnych ze stanem faktycznym może spowodować egzekwowanie zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Ponadto informuje stronę o konieczności powiadomienia pracownika o każdej zmianie w sytuacji osobistej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń.

Zawieszenie postępowania

W sytuacji, gdy rozpatrzenie sprawy (wniosku o udzielenie pomocy) i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd – OPS zawiesza postępowanie  w sprawie świadczeń z pomocy społecznej.
Gdy ustąpiły przyczyny uzasadniające zawieszenie postępowania, OPS podejmie postępowanie z urzędu lub na żądanie strony.
Zawieszenie postępowania następuje w drodze postanowienia, Zawieszenie postępowania wstrzymuje bieg terminów przewidzianych w k.p.a. A zatem nie obowiązują OPS terminy dotyczące np. wydania decyzji administracyjnej.

Sporządzenie decyzji i wydanie jej osobie ubiegającej się o pomoc społeczną.

Świadczenia z pomocy społecznej przyznawane są w formie decyzji. Wszystkie decyzje o przyznaniu pomocy, a zwłaszcza o odmowie przyznania pomocy wydawane są w formie pisemnej. Wyjątek stanowią świadczenia w postaci pracy socjalnej, poradnictwa, interwencji kryzysowej itp. – tu pomoc udzielana jest bez konieczności wydawania decyzji.

Do 30 dni od daty zgłoszenia, a więc wszczęcia postępowania – postępowanie w sprawie świadczeń z pomocy społecznej kończy się wydaniem decyzji administracyjnej.

W przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej (bądź w przypadku braku kompletu dokumentów niezbędnych do zajęcia stanowiska) można wydać decyzję lub przedłużyć postępowanie o kolejne 30 dni.

Decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności – np. gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego, bądź też ze względu na wyjątkowo ważny interes strony.

Odwołania od decyzji

Od decyzji wydanej przez MGOPS służy stronie odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bydgoszczy, za pośrednictwem tutejszego Ośrodka. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji przez osobę ubiegającą się o pomoc (stronę). Odwołanie może złożyć inna osoba za zgodą osoby strony.

Uchylenie, zmiana decyzji

Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być  w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez Ośrodek, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.

Decyzję administracyjną wydaną w sprawie świadczeń z pomocy społecznej zmienia się uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także jeśli wystąpiły następujące przesłanki:

• w przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego marnotrawienia przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia, lub korzystania w sposób niezgodny z przeznaczeniem bądź marnotrawienia własnych zasobów finansowych może nastąpić:

1. ograniczenie świadczeń,
2. odmowa ich przyznania,
3. przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieniężnego,

• brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym lub asystentem rodziny w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych robót publicznych lub prac społecznie użytecznych lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego przez osobę uzależnioną mogą stanowić podstawę do:

1. odmowy przyznania świadczenia,
2. uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia
3. wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej,

• odmowa złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym jest podstawą wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia,
• w przypadku stwierdzonych przez pracownika socjalnego dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacja majątkową osoby lub rodziny, wskazującą, że osoba ta lub rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe, a w szczególności w przypadku posiadania znacznych zasobów finansowych, wartościowych przedmiotów majątkowych lub nieruchomości – można odmówić przyznania świadczenia.

3. Powody uzasadniające przyznawanie świadczeń

Pomocy społecznej udziela się z powodu (art. 7 ustawy o pomocy społecznej):

• ubóstwa;
• sieroctwa;
• bezdomności;
• bezrobocia;
• niepełnosprawności;
• długotrwałej lub ciężkiej choroby;
• przemocy w rodzinie;
• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
• braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze;
• trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy; trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
• alkoholizmu lub narkomanii;
• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
• klęski żywiołowej lub ekologicznej.

4. Kryteria dochodowe mające wpływ na prawo do świadczeń:

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 634 zł (jest to tzw. kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej),
• osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 514 zł (jest to tzw. kryterium dochodowe na osobę w rodzinie),
• rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (tzw. kryterium dochodowe rodziny) – przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów uzasadniających przyznanie świadczeń – podanych wyżej,

Kryterium dochodowe rodziny ustala się mnożąc kwotę 514 zł przez liczbę osób w rodzinie (np. kryterium na rodzinę 3-osobową wynosi 1542 zł),

Pozostałe zasady:

• W systemie pomocy społecznej  przez rodzinę rozumie się osoby:

1. spokrewnione i niespokrewnione,  pozostające w faktycznym;
2. związku, wspólnie  zamieszkujące i gospodarujące;

• Dochód ustala się w oparciu o kwoty netto, a w jego skład wliczane są m.in.: zarobki, świadczenia ZUS, dodatek mieszkaniowy, świadczenia rodzinne, dochód z gospodarstwa rolnego (liczba hektarów przeliczeniowych),    otrzymywane alimenty;
• Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej;
• Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej, a za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń;
• Zgłoszenie się z wnioskiem do pomocy społecznej nie oznacza automatycznie, że zostanie ona przyznana – zgłaszane potrzeby muszą odpowiadać celom i mieścić  się w możliwościach pomocy społecznej;
• Warunkiem otrzymania pomocy jest wykorzystanie przez osoby/rodziny ubiegające się o pomoc własnych uprawnień, zasobów i możliwości mających na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych;
• Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji  życiowej.

Kontrakt socjalny

Kontrakt socjalny to pisemna umowa zawarta z osobą ubiegającą się o pomoc, określająca uprawnienia i zobowiązania stron umowy (osoby zwracającej się o pomoc, pracownika socjalnego oraz kierownika ośrodka).

Zawarcie kontraktu socjalnego ma na celu określenie sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny, która znalazła się w trudnej sytuacji życiowej, z uwzględnieniem możliwości wykorzystania zasobów środowiska lokalnego.

Kontrakt zawiera opis sytuacji życiowej osoby lub rodziny oraz opis działań koniecznych do podjęcia przez nią, a także formę, zakres i czas udzielanej przez Ośrodek pomocy.

W kontrakcie odnotowuje się również wszystkie uwagi, dotyczące realizacji kontraktu. Okres, na jaki zawierany jest kontrakt socjalny dostosowywany jest z jednej strony do sytuacji życiowej, w jakiej znajduje się osoba zawierająca kontrakt, a z drugiej – do form wsparcia, zaproponowanych przez Ośrodek.

Klient otrzymuje jeden egzemplarz kontraktu.

5. Świadczenia pieniężne

• Zasiłek stały
• Zasiłek okresowy
• Specjalny zasiłek okresowy
• Zasiłek celowy
• Specjalny zasiłek celowy
• Zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego
• Zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołowa lub ekologiczną
• Zasiłek celowy na żywność z Programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania

­Zasiłek stały

Jest to świadczenie obligatoryjne (obowiązkowe) przysługujące na podstawie art. 37 ustawy o pomocy społecznej osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, spełniającym kryterium dochodowe (dochód osoby samotnie gospodarującej musi być niższy od kwoty 634 zł, zaś w przypadku rodziny – dochód własny osoby ubiegającej się o zasiłek stały oraz dochód na osobę w rodzinie musi być niższy od kwoty  514 zł).

Zasiłek stały ustala się w wysokości:

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej – różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej (634 zł) a dochodem tej osoby, z tym, że  kwota zasiłku nie może być wyższa niż 604 zł miesięcznie.
• w przypadku osoby w rodzinie – różnicy między kryterium dochodowym na osobę  w rodzinie (514 zł) a dochodem na osobę w rodzinie.
  Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

­Zasiłek okresowy

Świadczenie przysługuje na podstawie art. 38 ustawy o pomocy społecznej osobom i rodzinom o dochodzie niższym od kryterium ustawowego, w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.

Zasiłek okresowy ustala się:

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym, że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
• w przypadku rodziny – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny  a dochodem tej rodziny.

Kwota tak ustalonego zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między:

• kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;
• kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł.

Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.

Specjalny zasiłek okresowy

Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku (art. 41 ustawy o pomocy społecznej).

­Zasiłek celowy

Zasiłek celowy jest świadczeniem fakultatywnym przyznawanym na podstawie art. 39 ustawy o pomocy społecznej na zaspokojenie niezbędnej potrzeby życiowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Zgodnie z komentarzem do nowej ustawy o pomocy społecznej z 2004r. powyższe wyliczenie ma charakter jedynie przykładowy, bowiem mogą zaistnieć inne okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia. Zasiłek celowy winien zaspakajać potrzeby o charakterze osobistym wnioskodawcy, bez których zaspokojenia nie można zachować warunków bytowania odpowiadających godności człowieka.

 

Osobom bezdomnym i innym osobom nie posiadającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.

Wysokość zasiłku celowego jest uzależniona od możliwości finansowych ośrodka a także od sytuacji życiowej osoby lub rodziny ubiegającej się  o pomoc społeczną.

Zasiłek celowy

W wyższej wysokości przyznawany jest osobom, które nie mają stałego źródła dochodu, gdzie występuje duża różnica między kryterium dochodowym a posiadanym dochodem, występuje długotrwała choroba lub niepełnosprawność. Poniżej średniej wysokości jest przyznawany w przypadku, gdy osoba ma stałe comiesięczne źródło dochodu, istnieje mała różnica między kryterium dochodowym a posiadanym dochodem, lub też osoba korzysta dodatkowo z innych form pomocy społecznej.

Specjalny zasiłek celowy.

Jest świadczeniem przyznawanym na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe – w wysokości nie przekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

Zasiłek celowy specjalny ma charakter uznaniowy, a zatem przyznanie go zależy od okoliczności sprawy oraz środków finansowych będących w dyspozycji Ośrodka na tę formę pomocy.

Zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego.

 

To świadczenie przysługuje na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego.
W takim przypadku może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.

Zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną.

Przysługuje na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.
W takim przypadku może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.

 

­Zasiłek celowy na żywność w ramach wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”.

Zasiłek celowy na zakup posiłku/żywności w ramach programu  – kryterium dochodowe obowiązujące przy tej pomocy wynosi 150% kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej, tj. dla osoby samotnej 951,00 zł, dla rodziny – 771,00 zł na osobę w rodzinie.

Świadczenia niepieniężne

• posiłek,
• schronienie,
• niezbędne ubranie,
• sprawienie pogrzebu,
• usługi opiekuńcze specjalistyczne
• usługi opiekuńcze dla osób zaburzonych społecznie
• usługi świadczone w ośrodku wsparcia dziennego (środowiskowy dom samopomocy)
• pobyt w domu pomocy społecznej,
• składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• składki na ubezpieczenie społeczne,
• praca socjalna,
• poradnictwo specjalistyczne,
• interwencja kryzysowa.

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze

 

Pomoc w formie usług opiekuńczych przysługuje osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, także w przypadku, gdy opieki nie może zapewnić jej rodzina.

Zakres usług, uzależniony od rodzaju schorzeń lub niepełnosprawności.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi są szczególnym rodzajem usług.
Zasady ich przyznawania i odpłatności określa rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej.
W celu przyznania powyższej formy usług wymagane jest zaświadczenie lekarskie uzasadniające korzystanie z tego rodzaju usług.
Zaświadczenie to powinien wystawić lekarz psychiatra, który może określić ilość godzin usług, jakie powinny być udzielone danej osobie, jednak o ilości ostatecznie decyduje MGOPS.

Interwencja kryzysowa

Interwencja kryzysowa stanowi zespół działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin, w tym dotkniętych przemocą, w celu zapobiegania lub pogłębiania się występujących dysfunkcji. Pomocą tą obejmuje się osoby   i rodziny bez względu na posiadany dochód. W ramach takich działań udziela się w szczególności poradnictwa specjalistycznego oraz schronienia dostępnego przez całą dobę. Matki z małoletnimi dziećmi oraz kobiety w ciąży dotknięte przemocą lub znajdujące się w innej sytuacji kryzysowej mogą w ramach interwencji kryzysowej znaleźć schronienie i wsparcie w domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Do tych domów mogą być również przyjmowani ojcowie z małoletnimi dziećmi albo inne osoby sprawujące opiekę prawną nad dziećmi.

Asystent Rodziny

W przypadku powzięcia informacji o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy. Jeżeli rodzinny wywiad środowiskowy potwierdzi występowanie trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez rodzinę, kwestionariusz wywiadu zostaje przekazany asystentowi rodziny, który rodziną. Powierzając asystentowi rodziny pracę z daną rodziną, uwzględnia się przede wszystkim zakres pomocy, jaka powinna być udzielona rodzinie. Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną za jej zgodą i z jej aktywnym udziałem, motywując rodzinę do aktywnego współdziałania w realizacji planu pracy z rodziną. Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka  poza rodziną.

Niebieska Karta

Procedura „Niebieskiej Karty” to instytucjonalne narzędzie do przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Jest to ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty, ochrony zdrowia w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie. W/w procedura odbywa się w grupach roboczych. Grupy robocze realizują ułożony plan dla rodziny, monitorują środowiska oraz ściśle współpracują z przewodniczącym Zespołu Interdyscyplinarnego. Wszystkie czynności podejmowane są zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie Niebieskich Kart z dnia 13 września 2011 r.

 

Załączniki

Informacje

Rejestr zmian